İlk yardım, acil sağlık sorunları yaşandığı durumlarda çok önemlidir. Günlük hayatımızda ufak tefek yaralanma veya büyük kazalar ile karşılaşılmaktadır. İlk yardım teknikleri ile bu karşılaştığımız kazalarda hayat kurtarmak mümkündür. İlk yardımın birçok teknikleri bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi de ilk yardımın ABC’sini bilmekten geçer. Herhangi bir kazayla karşılaşıp yaralanmaların olduğu yerde ilk yardımın öncelikli amacı hasta veya yaralının durumunun daha kötüye gitmemesini sağlamak ve yaralının hayati tehlikesini gidermeye çalışmaktır. Yaralının yaşam fonksiyonlarını sürdürebilmesi sağlayarak iyileşmesine yardımcı olmaktır.
İlk yardım genel tanımında da yaralıya veya hastaya tıbbi araç gereç kullanmadan müdahale etme ve ilk yardım eğitimini almış olmaktır.
İlk Yardım Eğitimi Alanlarda Olması Gereken Özellikler Nelerdir?
Öncelikle gayet sakin, kendine güvenen ve pratik düşünen olmalıdır. Çünkü saniyeler bile çok önem taşımaktadır. İnsan vücuduyla ilgili temel bilgi birikiminin olması ve mevcut olanakları iyi değerlendirmesi gerekmektedir. Ayrıca kendi can güvenliğini sağlandıktan sonra, etrafı organize edip yönetmelidir. Yaralının kanama, kırık, çıkık gibi durumlarda gerekli müdahaleyi yerinde ve zamanında yapmak. Kaza yerinde eğer yaralının bilinci açık ise yaralının yarasını görmesi engellenir. Eğer yaralının kopan uzuvları var ise bir buz kalıbı ile üzerine saat ve tarih yazılarak sevk edilmesi sağlanır. Yaralıyı hareket ettirmeden bilgileri ile birlikte gelen sağlık ekibine teslim edilir. Ancak yaralının durumu kötü ve sağlık ekibinin gelmesi uzun sürecekse en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmesi sağlanır.
İlk Yardımın ABC’si Hangi Metotları İçermektedir?
İlk yardımın ABC’sini üç önemli metodu vardır. Bu metotları bilmek ile bilinci kapanan yaralının hayati tehlikesini ortadan kardırmış olunmaktadır. Şayet kaza geçiren yaralının bilinci kapalı ise sırayla şu metotlar uygulanır. Öncelikle yaralının rahat bir şekilde nefes alıp vermesi için hava yolunun açıklığı sağlanır. Daha sonra nefes alıp almadığına bakılır ve son olarak nabzının atıp atmadığının kontrolü yapılır. Bunların amacı ise yaralının durumu hakkında ön bilgilere sahip olmaktır.
Eğer yaralının bilinci açık ise bunun anlamı yaralı olan kişinin solunum ve sinir sistemlerinin çalıştığını göstermektedir. Yaralı olan kişiyi konuşturarak bilincini açık tutmak gerekir. Bilinci kapalı olan yaralılarda ise hemen sağlık kuruluşu aranıp hastayla ilgili bilgi verilmelidir.
İlk yardımın ABC’si İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşmaktadır.
Bunlar ; Airway, Breathing ve Circulation kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.
İlk Yardımın ABC’sinin Sıralaması
A (Airway) Havayolu Kontrolü :
İlk yardımın abc’si olarak kabul edilen uygulamalardan A neyi ifade etmektedir?
Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi
Hava yolu açıklığını yani ciğerler giden havanın giriş çıkışını takip edilip açık olmasını yardımcı olmaktır. Bu işleme başlanılmadan önce ağızın içi kontrol edilerek yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir. Eğer var ise yaralıya zarar vermeden yabancı cisim çıkarıldıktan sonra işleme başlanılması gerekilir. Eğer çıkarılmaz ise yabancı cisim solunum yoluna kaçarak yaralının hayatını tehlikeye sokabilir. Bu işlemler yapıldıktan sonra yaralının başını geriye doğru hareket ettirip çenenin yukarı pozisyonda olması sağlanarak hastanın daha iyi nefes alıp vermesi sağlanır.
B (Breathing) Solunum Kontrolü:
İlk yardımın abc’si olarak kabul edilen uygulamalardan B neyi ifade etmektedir?
Solunumun değerlendirilmesi
Baş geri çene yukarı pozisyonu alınan yaralının yanında diz çöküp bir elle yaralının göğsüne konulup diğer ellerde yaralının alnında olacak şekilde eğilip yaralının ağız ve burnunu kapatmayacak şekilde yüzüne doğru yaklaştıktan sonra gözümüzü yaralının göğsünden ayırmayarak on saniye kontrollü bir şekilde dinlenmelidir. Bunun kısaca anlamı BAK–DİNLE–HİSSET demektir. Eğer yaralının solunum alıp vermede sorun yaşıyorsa hemen Temel Yaşam Desteği ‘ne geçilmesi gerekmektedir.
C (Circulation) Dolaşım Kontrolü :
İlk yardımın abc’si olarak kabul edilen uygulamalardan C neyi ifade etmektedir?
Kan dolaşımının değerlendirilmesi.
Yaralının yaşam belirtisi den biri olan nabız kontrolü yapıldıktan sonra kan dolaşımı değerlendirilmesi yapılmaktadır. Kan dolaşımının değerlendirilmesinde yaralının deri rengi gözlem altında tutulmalıdır. Yaralının ilk değerlendirilmesinde öncelikle bilincinin kapalılığına bakılır. Eğer bilinci kapalı ama nefes alışverişi ve nabzı var ise ikinci değerlendirmeye geçilerek yaralıya ona göre müdahale edilir. Bilinci yok nefes alışverişi var ise koma pozisyonu verilir. Yaralının tamamen bilinci yok ve nefes almıyor ise bu da yaralının kalbi çalışmıyor anlamına gelmektedir. Bu durumda da yaralının yaşına göre hemen Temel Yaşam Desteği ne geçilmesi gerekmektedir. Temel Yaşam Desteğinin anlamı ise dış kalp masajı ve suni solunum yapma işlemidir.
- İlginizi Çekebilecek İçerikler;
- Koma Pozisyonu Hangi Durumda Verilir?
- Rentek Manevrası Nasıl Yapılır?
- Zehirlenmelerde İlk Yardım
Twitter Adresimiz: https://twitter.com/ilkyardimkursu1
